Λάρισα: Από πού πάνε για την αξιοβίωτη πόλη;

Οικογενειακοί λόγοι δεν μου επέτρεψαν χθες να παραβρεθώ στην εκδήλωση για το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Λάρισας που διοργάνωσε η ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ.
Ευχαριστώ τους φίλους για την πρόσκληση στην εκδήλωση αλλά και για την αποστολή e-mail με τα σημερινά ρεπορτάζ των εφημερίδων.
Πιστεύω ότι η κίνηση της ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον. Μακάρι να επεκταθεί αυτή η συζήτηση και στις συνοικίες της πόλης, τις οποίες έτσι κι αλλιώς αφορά.
Καταγράφω, στη συνέχεια, τα όσα αναφέρουν και οι τρεις εφημερίδες της πόλης μας για την εκδήλωση σημειώνοντας μετά από κάθε κείμενο την εφημερίδα από την οποία το δανείστηκα. Όπου υπήρχαν ονόματα δημοσιογράφων τα αναδημοσιεύω. Επίσης αντιγράφω δύο σχόλια του Γιάννη Γιαννακόπουλου, σχετικά με το θέμα.
«Πόλη με ανθρώπινο πρόσωπο
Η διακοπή ρεύματος που έγινε χθες βράδυ ξαφνικά στο «Χατζηγιάννειο», δεν αποτέλεσε εμπόδιο για τη διακοπή της εκδήλωσης για το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Λάρισας, που διοργάνωσε η παράταξη στο Δημοτικό Συμβούλιο της «Ενωτικής Πρωτοβουλίας».
Το ...πάθος για ενημέρωση των Λαρισαίων ήταν - αποδείχθηκε - μεγάλο έτσι όταν για 45 λεπτά περίπου έσβησαν τα φώτα και με φακούς και πρόχειρους προβολείς με μπαταρίες παρακολούθησαν την εκδήλωση, που στη συνέχεια πήρε την «πρέπουσα» ροή με την έλευση του ηλεκτρικού ρεύματος.
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ο Λαρισαίος καθηγητής Πολεοδομίας Α.Π.Θ. κ. Πάνος Σταθακόπουλος, που αναφέρθηκε στη νέα τάση των πολεοδομικών παρεμβάσεων στην Ευρώπη.
«Σήμερα, τόνισε ο κ. Σταθακόπουλος πολεοδομούμε στην Ελλάδα με 50 χρόνια καθυστέρηση.
Καθυστερήσαμε και πρέπει να πάμε πλέον πιο γρήγορα.
Το Γ.Π.Σ. είναι ένα εργαλείο περισσότερο καταγραφικό - αναλυτικό με την έννοια που το είχε προσδιορίσει το Τρίτσης το 1983.
Ηταν δηλαδή Επιχείρηση Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης, πρώτα να δούμε τα προβλήματα και έπειτα να τα λύσουμε. Σήμερα πρέπει να πάμε πιο μακριά. Για τη Λάρισα πρέπει να βασιστούμε σε τρία σημεία:
Το πρώτο είναι τι πόλη θέλουμε να κάνουμε, τι μέγεθος, δηλαδή θα δώσουμε και στη συνέχεια να δούμε πώς θα περιγράψουμε αυτή την πόλη και τι φυσιογνωμία θα της δώσουμε.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η Λάρισα αδυνατεί από δημόσιους χώρους. Δεν μπορεί να έχουμε μια πολύ ωραία ζώνη πλημμυρών πουνα μη δίνει ένα περιαστικό πράσινο, ένα ποτάμι που όλες οι πόλεις όταν το έχουν οργανώνονται γύρω από αυτό το υγρό στοιχείο. Δεν μπορεί να έχουμε τα στρατόπεδα και να μην τα αξιοποιούμε. Η πόλη πρέπει να πάει πέρα από κάθε πολιτική σκέψη περισσότερο σε μια ποιοτική αναβάθμιση, σε μία σχέση καλύτερους δομημένου περιβάλλοντος, αλλά και σε μια σχέση ανθρώπινης πόλης».
Ο κ. ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
Μετά τον κ. Σταθακόπουλο, ο επικεφαλής της «Ενωτικής Πρωτοβουλίας» κ. Απ.Καλογιάννης, αναφέρθηκε στο Γ.Π.Σ., επισημαίνονταςότι στο θέμα της κοινωνικής διαβούλευσηςέπρεπε να είχαν γίνει περισσότερα από τη Δημοτική Αρχή. Κάνοντας μια σειρά επισημάνσεων ο κ. Καλογιάννης έκανε λόγο για δίκτυο ελεύθερων δημόσιων χώρων, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η Λάρισα σήμερα δεν χρειάζεται απλώς «μικρές ανάσες». Χρειάζεται νέα πνευμόνια και οι χώροι αυτοί είναι τα νέα πνευμόνια της πόλης. Η απόδοσή τους στην πόλη είναι μονόδρομος. Πρόκειται για αστικά κενά που είναι ικανά να δημιουργήσουν ένα δίκτυο ελεύθερων δημόσιων χώρων πρασίνου και ήπιων δραστηριοτήτων για το μετασχηματισμό και την αστική ανάπλαση της πόλης.
Απέναντι στο «ρεαλισμό» των μελετητών και του δημάρχου που τελικά γίνεται συμβιβασμός, η πόλη επιδιώκοντας το μέγιστο όφελος για όλους τους κατοίκους της πρέπει να ορθώσει το ανάστημά της για τη διεκδίκησή τους.
Ο χαρακτηρισμός τους από το Γ.Π.Σ. ως πράσινο είναι αναγκαίος.
* Όχι άλλο τσιμέντο και σ’ αυτούς.
* Όχι στο συνηθισμένο και επί σειρά ετών ακολουθούμενο σχεδιασμό που θα μετατρέψει τους χώρους αυτούς σε ομοίωμα του αστικού μας χώρου.
* Δεν πρέπει να περάσει η πρόταση του Γ.Π.Σ. και της δημοτικής πλειοψηφίας.
* Η πρόταση αυτή αφαιρεί από μια άλλη Δημοτική Αρχή με άλλη αντίληψη τα όπλα για τη διεκδίκησή τους.
* Χρειάζεται ενιαία μελετητική προσέγγιση των χώρων αυτών, χρήση των νομοθετικών εργαλείων που υπάρχουν (π.χ. 2745/99) ή ειδικών νόμων και σταθερή διεκδίκησή τους.
Στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων, παρευρέθηκαν οι δήμαρχοι Νέσσωνος και Νίκαιας κ.κ. Ν. Γερογιάννης και Ρ. Κομήτσας, ο επικεφαλής της παράταξης «Λαρισαίων Πόλις» κ. Ι. Σάπκας, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ιστορικού Κέντρου Λάρισας κ. Γ. Μπαρτζώκας και εκατοντάδες Λαρισαίοι που γέμισαν το «Χατζηγιάννειο».
ΤουΔημήτρη Βάλλα
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

"Έτσι θα γίνει η Λάρισα βιώσιμη πόλη"
Την ανάγκη αν ακολουθήσουμε τις καινούριες διεθνείς τάσεις στη σύνταξη του πολεοδομικού σχεδίου, αφού κατά γενική ομολογία σήμερα στα πολεοδομικά κάνουμε ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη πριν από 50 χρόνια, διατύπωσε χθες ο καθηγητής του τομέα Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πάνος Σταθακόπουλος μιλώντας στην εκδήλωση που διοργάνωσε η δημοτική παράταξη "Ενωτική Πρωτοβουλία" για την αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Μάλιστα ένα μεγάλο κομμάτι της χθεσινής εκδήλωσης έγινε υπό το φως προβολέων, λόγω της διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο κ. Σταθακόπουλος (Λαρισαίος στην καταγωγή) αν και παραδέχθηκε ότι δεν γνωρίζει λεπτομέρειες από την πρόταση της μελετητικής ομάδας για την αναθεώρηση του Γ.Π.Σ. ωστόσο υποστήριξε ότι από τη θέση του μπορεί να γνωρίζει τι πρέπει να περιέχει μια αντίστοιχη πρόταση, όπως επίσης και ποιες είναι οι τάσεις των πολεοδομικών παρεμβάσεων παγκόσμια. "Σε γενικές γραμμές πάντως οι επιλογές μας στην Ελλάδα επαναλαμβάνουν με καθυστέρηση πενήντα χρόνων τις επιλογές της υπόλοιπης Ευρώπης. Ο Κ. Σταθακόπουλος στη διάρκεια της ομιλίας του τάχθηκε υπέρ των αναπλάσεων των εντεταγμένων περιοχών κι όχι των επεκτάσεων μέσω του Γ.Π.Σ. της Λάρισας, λέγοντας πως υπάρχουν πολλά περιθώρια για αναπλάσεις στην πόλη της Λάρισας αφ' ενός και αφ' ετέρου οι επεκτάσεις δεν ευνοούν αυτό που λέμε "κοινωνικός ιστός".
Ο κ. Σταθακόπουλος τόνισε πάντως πως πέρα από τα τεχνικά ζητήματα θα πρέπει να απαντήσουμε σε κάποια βασικά ερωτήματα: Κατ' αρχήν τι πόλη θέλουμε και ποια θα είναι η φυσιογνωμία της, αλλά και πώς θα διευρύνουμε τους δημόσιους χώρους, που στην περίπτωση της Λάρισας υπάρχει η μοναδική δυνατότητα των στρατοπέδων, αλλά και άλλων δημόσιων χώρων που μπορούν να αξιοποιηθούν για να γίνει η Λάρισα ανθρώπινη πόλη. Και τέλος πώς θα γίνει βιώσιμη η ανάπτυξη, χωρίς η πόλη να χάσει την ταυτότητά της. Σ' αυτό το σημείο ο κ. Σταθακόπουλος τόνισε ότι η βιωσιμότητα της Λάρισας χρειάζεται υποδομές, όπως ένα νέο αεροδρόμιο, το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, για να τις εξασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον χωρίς να χάσει τη συνεκτικότητά της.
Στην εκδήλωση μίλησε επίσης και ο επικεφαλής της παράταξης Απ. Καλογιάννης ο οποίος αναφέρθηκε στη μη ύπαρξη Ρυθμιστικού Σχεδίου (το οποίο τώρα ξεκινά, ανάποδα όπως τις περισσότερες φορές συμβαίνει στη χώρα μας) και η έλλειψη των κατευθύνσεων της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικής εκτίμησης τουλάχιστον κατά την υπογραφή της Σύμβασης της αναθεώρησης του Γ.Π.Σ.
Συμπερασματικά ο κ. Καλογιάννης υποστήριξε ότι η σημερινή μελέτη κινείται σε λάθος κατεύθυνση, υπηρετεί σε βασικές της επιλογές την εμπορευματοποίηση που θρέφει την κερδοσκοπία και όχι το μέγιστο κοινωνικό όφελος. "Δεν είναι τυχαίο ότι στις περιοχές επέκτασης που προτείνει η μελέτη έχει ήδη δημιουργηθεί ένα χρηματιστήριο γης" είπε ο κ. Καλογιάννης και κατέθεσε σειρά προτάσεων οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων.
1. Κατεύθυνση - κατά τη γνώμη μας - πρέπει να είναι η ανάπτυξη μιας μεσαίου μεγέθους πόλης (300.000 - 400.000 κατοίκων) με μητροπολιτικά χαρακτηριστικά με ταυτόχρονη ανάπτυξη των οικισμών που βρίσκονται γύρω της. Δεν πρέπει να αναπαράγουμε τα υδροκέφαλα μοντέλα των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας μας με τα μύρια προβλήματα. Αυτό επιβάλλει τη συγκράτηση πληθυσμού στην ευρύτερη περιοχή των γύρω οικισμών και απαιτεί άλλη οργάνωση της Λάρισας με συνδυασμένο πολεοδομικό και κυκλοφοριακό σχεδιασμό. Μεγάλα περιαστικά δάση και άλση ανάμεσα στην πόλη και τους οικισμούς θα βελτιώσουν το κλίμα της περιοχής και κατά συνέπεια τη ζωή των κατοίκων. Από την άποψη αυτή οι αντίστοιχες μελέτες ΣΧΟΑΠ κ.λπ. των όμορων δήμων (Νίκαιας, Πλατυκάμπου, Γιάννουλης) που εκπονούνται αυτή τη στιγμή ή και άλλων δήμων θα έπρεπε να βρίσκονται στο ίδιο τραπέζι.
2. Οι επεκτάσεις να γίνουν με φειδώ και να τεκμηριώνονται απόλυτα από τις πυκνότητες που εμφανίζει η πόλη στο αστικό της ιστό. Τα τεράστια κεφάλαια που θα διατεθούν για τη δημιουργία υποδομών στις μεγάλες επεκτάσεις της μελέτης μπορούν να διατεθούν για αναπλάσεις μεγάλων τμημάτων ή και συνοικιών του υπάρχοντος αστικού ιστού. Οι επεκτάσεις αυτές - όσες γίνουν - πρέπει να διαχωρίζονται από την υπάρχουσα πόλη με μεγάλες ζώνες περιαστικού πρασίνου.
3. Η βελτίωση της ποιότητας του υπάρχοντος αστικού περιβάλλοντος επιβάλλει να χρησιμοποιηθεί το εργαλείο των αναπλάσεων σε συγκεκριμένες περιοχές π.χ. Ν. Σμύρνη, Σταθμός - Χαραυγή, Φρούριο - Πηνειός. Το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει.
4. Η γενικευμένη μείωση των συντελεστών δόμησης μέσα στην πόλη θα δημιουργήσει κοινωνικές αδικίες. Πρέπει το ζήτημα να εξεταστεί κατά περιοχή και πάντα σε σχέση με τις πυκνότητες. Τι νόημα - για παράδειγμα - έχει η μείωση σε περιοχές που έχουν κτιστεί σε ποσοστό 90% και πλέον;
Άφησα τελευταίο το μεγάλο ζήτημα των δημόσιων χώρων στον ιστό της πόλης. Θεωρούμε τον "ρεαλισμό" των μελετητών και του δημάρχου και τελικά την πρόταση της πολεοδόμησής τους με το νόμο 2808/97 λάθος. Αυτό σημαίνει πρακτικά τσιμεντοποίηση αυτών των χώρων. Όμως μια νέα διαχείριση της σχέσης ανάμεσα στην οικοδομημένη επιφάνεια και το δημόσιο χώρο επιβάλλει την απόδοσή τους στην πόλη. Ποιοι είναι οι χώροι αυτοί Τα στρατόπεδα (Στρατιά - Μπουγά - Τζήμα - ΑΤΑΔ), οι εκτάσεις του ΕΘΙΑΓΕ, το αεροδρόμιο, οι εκτάσεις του ΟΣΕ και οι σιδηροδρομικές γραμμές (το αίτημα για την υπογείωση των οποίων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εγκαταλειφθεί). Στην Πάτρα, στην Αλεξανδρούπολη, στο διπλανό μας Πλαταμώνα γίνονται τέτοια έργα. Γιατί όχι και στη Λάρισα;), οι εκτάσεις της ΔΕΗ π.χ. στη συνοικία Λειβαδάκι. "Απέναντι στο "ρεαλισμό" των μελετητών και του δημάρχου που τελικά γίνεται συμβιβασμός, η πόλη επιδιώκοντας το μέγιστο όφελος για όλους τους κατοίκους της πρέπει να ορθώσει το ανάστημά της για τη διεκδίκηση τους" είπε.
"Γι' αυτό - κατέληξε ο κ. Καλογιάννης - παίρνουμε την πολιτική πρωτοβουλία να συσταθεί στην πόλη Επιτροπή Φορέων και Πολιτών (ανεξάρτητα και πέρα από πολιτικές προτιμήσεις και εντάξεις, με μόνο κριτήριο το ενδιαφέρον και την αγάπη για την πόλη μας) που θα συντονίσει αυτή την προσπάθεια με ημερίδες, παραστάσεις, δημοψήφισμα, προσφυγές, αν χρειαστεί, αγωνιστικές κινητοποιήσεις και όποιο άλλο πρόσφορο μέσο υπάρχει και θα ανατρέψει ή θα ακυρώσει την πρόταση του Γ.Π.Σ και του δημάρχου για την τσιμεντοποίησή τους.
Γ. Γιαννακόπουλος
ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ

«Πρέπει να σκεφτούμε τι πόλη θέλουμε, εάν θέλουμε μια πόλη των 300-400 χιλ. κατοίκων, πρέπει να σκεφθούμε το μέ¬γεθος και τη φυσιογνωμία που θέλουμε να έχει» τόνισε μεταξύ άλλων χθες το βράδυ, στην εκδήλωση της Ενωτικής Πρωτοβουλίας για το Γενικό Πολεοδο¬μικό Σχέδιο ο Λαρισαίος Καθηγητής Το¬μέα Πολεοδομίας Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ κ. Πάνος Σταθακόπουλος. Ο καθη¬γητής έθεσε ζήτημα βιωσιμότητας των ίδιων των πόλεων λόγω της διόγκωσής τους. Ειδικότερα για τη Λάρισα, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι «είναι καλύτε¬ρα να παρέμβουμε σε παλιές περιοχές της, όπως λ.χ. τα Ταμπάκικα και να τις αναπτύξουμε, ώστε να μη χαθεί η συ¬νεκτικότητα του κοινωνικού ιστού». Ο επικεφαλής της Ενωτικής κ. Απόστολος Καλογιάννης προανήγγειλε την πολιτι¬κή πρωτοβουλία σύστασης Επιτροπής Φορέων και Πολιτών που θα συντονίσει την προσπάθεια βελτίωσης της ποιό¬τητας του αστικού περιβάλλοντος «με ημερίδες, παραστάσεις, δημοψήφισμα, προσφυγές, αν χρειαστεί, αγωνιστικές κινητοποιήσεις και όποιο άλλο πρόσφο¬ρο μέσο υπάρχει και ΘΑ ανατρέψει ή θα ακυρώσει την πρόταση του Γ.Π.Σ και του Δημάρχου για την τσιμεντοποίηση τους».
«ΚΟΣΜΟΣ»

Αντιδράσεις
Επιτροπή φορέων παίρνει την πρωτοβουλία να συστήσει η δημοτική παράταξη "Ενωτική Πρωτοβουλία" η οποία θα ασχοληθεί στο επόμενο διάστημα με την αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Την ανάληψη της πρωτοβουλίας ανακοίνωσε χθες ο επικεφαλής της παράταξης Απ. Καλογιάννης, ο οποίος μίλησε για επιτροπή που θα ανατρέψει την πρόταση που καταθέτει η μελετητική ομάδα ιδιαίτερα στο σημείο που προβλέπει την πολεοδόμηση των ελεύθερων χώρων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς (ΕΘΙΑΓΕ, ΟΣΕ κ.λπ.).
Φαίνεται πως στην παράταξη του κ. Καλογιάννη το έχουν πάρει στα σοβαρά το θέμα της πολεοδόμησης των δημόσιων εκτάσεων και ετοιμάζουν μεγάλο σαματά. Το ερώτημα βέβαια είναι κρίσιμο: Από τους φορείς που καλεί η παράταξη στην επιτροπή, υπάρχουν κάποιοι που δεν αντιδρούν στην πολεοδόμηση. Μ' αυτούς τι θα γίνει;
Γιαν

Απτόητος
Αρκετά δημοφιλής ο Λαρισαίος καθηγητής Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Πάνος Σταθακόπουλος, κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης που διοργάνωσε η "Ενωτική Πρωτοβουλία" για το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Λάρισας. Συνάντησε παλιούς φίλους, συναδέλφους, κάποιους συμφοιτητές, αλλά και πολλούς φοιτητές (κάποιους και συγγενείς). Είχε ένα καλό λόγο για όλους και πολλές αγκαλιές. Λίγο αργότερα, δεν πρόλαβε να ξεκινήσει την ομιλία του και η ΔΕΗ έκανε το θαύμα της. Διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος και συσκότιση στο Χατζηγιάννειο. Όμως ο καθηγητής απτόητος. Συνέχισε να μιλά υπό το φως του προβολέα και κανένας δεν σκέφτηκε να φύγει από την αίθουσα.
Ευτυχώς η διακοπή ήταν από τις μικρές, κράτησε το σκοτάδι μόνο για μισή ώρα.
Γιαν
ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ